Wat is autofagie?

In je lichaam zijn dag en nacht biljoenen cellen in de weer om ervoor te zorgen dat je gezond blijft. Eén van de meest bijzondere processen op celniveau is autofagie [1].

 

Inhoud

Zo werkt autofagie
Nobelprijs voor autofagie en de wetenschap
Risico’s vervuilde cellen
Stimulatie autofagie wanneer en hoe?

 

Zo werkt autofagie
 

Autofagie betekent letterlijk ‘jezelf opeten’. Het is het zelfreinigende systeem van je cellen. Autofagie ruimt schadelijke cellen op en verwijdert afvalstoffen uit je cellen. Dit heeft een verjongend effect op je cellen en dus op je lichaam [2].

Autofagie werkt zo:

1. Tijdens autofagie worden afvalstoffen in je cellen gedetecteerd en ingekapseld. De stoffen die je lichaam niet dienen, kunnen op deze manier geen kant meer op.

2. Het ingekapselde pakketje wordt als een vuilniszak via de transportblaasjes in je lichaam (vacuolen) richting een recycle-cel gestuurd. Zo’n recycle-cel noem je een lysosoom. Een lysosoom is een soort van zuur
zakje gevuld met krachtige enzymen.

3. Wanneer de vuilniszak en het lysosoom samenkomen, vermengt de inhoud zich. De enzymen uit het lysosoom breken het afval af. Tijdens dit afbraakproces ontstaan er bouwstenen voor nieuwe, goed functionerende cel-onderdelen. Het resultaat is een schoner en gezonder lichaam [1].

 

Het proces van autofagie

1. Je lichaam stuurt een signaal naar je cel om autofagie te stimuleren (door het stofje spermidine).
2. Het vuil in de cel wordt opgespoord en ingekapseld in een membraan (een afgesloten pakketje). 
3. Dit pakketje noem je een autofagosoom, je kunt het zien als een vuilniszak die klaar staat om gerecycled te worden.
4. Dan wordt de vuilniszak in contact gebracht met een lysosoom. Dat is een hele zure cel met enzymen, die in staat is om de afval uit de andere cel te recyclen. 
5. De vuilniszak en de lysosoom smelten samen, waardoor het celafval wordt afgebroken. De resten worden uitgescheiden, opnieuw gebruikt voor verbranding en jouw lichaam is weer een beetje schoner!

 

Samenvatting
Autofagie betekent letterlijk ‘jezelf opeten’. Het is het zelfreinigende systeem van je cellen.

 

Nobelprijs voor autofagie en de wetenschap
 

Autofagie werd iets meer dan een halve eeuw geleden ontdekt [3]. Sindsdien staat het volop in de belangstelling in de wetenschap. Dat komt het de verregaande potentie heeft om gezondheidsklachten te voorkomen of te verbeteren.

Op Pubmed (website voor wetenschappelijke studies) vind je bijna 70.000 onderzoeken naar autofagie. Dat is ongelooflijk veel. Hier hebben we de belangrijkste gezondheidsvoordelen van autofagie voor je op een rijtje gezet. Gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten.

Ook ontving de Japaner Yoshinori Ohsumi in 2016 de Nobelprijs voor Geneeskunde. Hij kreeg deze prijs vanwege baanbrekend onderzoek op het gebied van autofagie [3]. Sindsdien krijgt autofagie nog meer aandacht.
 

Samenvatting
Er is ongelofelijk veel belangstelling voor autofagie in de wetenschap, vanwege de verregaande potentie om je lichaam gezond te houden of gezonder te maken. In 2016 won Yoshinori Ohsumi de Nobelprijs voor onderzoek naar autofagie. 


Risico’s vervuilde cellen


Opstapeling van afval in je cellen kan zorgen voor vervelende klachten en ziektes. Dit is een kleine greep uit de gezondheidsrisico’s van vervuilde cellen:

- Virusinfecties [4]
- Verzwakt immuunsysteem [4]
- Parkinson en Alzheimer [5]
- Moeheid [6]
- Ontstekingen [7]
- Diabetes [8]
- Huidproblemen [9]
- Vroegtijdige veroudering [10]
- De groei van schadelijke lichaamscellen [11]

 

Gelukkig kun je autofagie stimuleren, zodat het afval in je cellen wordt afgebroken. Hieronder lees je wanneer extra stimulatie van autofagie gewenst is en hoe je het stimuleert.

 

Samenvatting
Als vuil zich opstapelt in je cellen, dan kan dit zorgen voor een breed scala aan klachten, van virusinfecties tot de ziekte van Alzheimer.

 

Stimulatie autofagie wanneer en hoe?


Dat autofagie bestaat is een geschenk voor je lichaam. Bijna iedere volwassenen is gebaat bij extra stimulatie van autofagie. Dagelijks komen we namelijk in aanraking met afvalstoffen [12], bijvoorbeeld door:

- Medicijngebruik
- Roken
- Alcohol
- Luchtvervuiling
- Chemische schoonmaakmiddelen
- Niet natuurlijke parfum of deodorant
- Niet natuurlijke lichaamsverzorging
- Junkfood
- Bewerkte voeding
- Bespoten voeding

 

Hoe groter de hoeveelheid afvalstoffen waarmee je aanraking komt, hoe lastiger het voor je lichaam is om de celschoonmaak bij te houden. Daar komt nog eens bovenop dat autofagie automatisch afneemt naarmate je ouder wordt [13]. Het is dus gunstig dat er verschillende manieren zijn om autofagie te stimuleren.
 

Autofagie stimuleren doe je zo

 

Dit zijn drie manieren om autofagie te stimuleren [14,15,16]:

 

Meer weten? Lees dan hier verder.

Samenvatting
Stimulatie van autofagie is voor bijna elke volwassene wenselijk. Je kunt het stimuleren met het stofje spermidine, via (intermittent) vasten, of via een ketogeen dieet.

 

Bronnen

[1] Glick, D., et al. (2010). Autophagy: cellular and molecular mechanisms. The Journal of Pathology, 221(1), 3-12.
[2] Gelino, S., & Hansen, M. (2012). Autophagy-an emerging anti-aging mechanism. Journal of Clinical & Experimental Pathology.
[3] Harnett, M. M., et al. (2017). From Christian de Duve to Yoshinori Ohsumi: More to autophagy than just dining at home. Biomedical Journal, 40(1), 9-22.
[4] Mao, J., et al. (2019). Autophagy and viral infection. Autophagy Regulation of Innate Immunity, 55-78.
[5] Fujikake, N., et al. (2018). Association between autophagy and neurodegenerative diseases. Frontiers in Neuroscience, 12, 255.
[6] Rabinowitz, J. D., et al. (2010). Autophagy and metabolism. Science, 330(6009), 1344-1348.
[7] Deretic, V., et al. (2013). Autophagy in infection, inflammation and immunity. Nature Reviews Immunology, 13(10), 722-737.
[8] Yang, J. S., et al. (2017). Autophagy and its link to type II diabetes mellitus. Biomedicine, 7(2).
[9] Guo, Y., et al. (2019). Autophagy in skin diseases. Dermatology, 235(5), 380-389.
[10] Gelino, S., et al. (2012). Autophagy-an emerging anti-aging mechanism. Journal of Clinical & Experimental Pathology.
[11] White, E. (2015). The role for autophagy in cancer. The Journal of Clinical Investigation, 125(1), 42-46.
[12] Chey, H., & Buchanan, S. (2008). Toxins in everyday life. Primary Care: Clinics in Office Practice, 35(4), 707-727.
[13] Barbosa, M. C., et al. (2019). Hallmarks of aging: an autophagic perspective. Frontiers in Endocrinology, 790.
[14] Madeo, F., et al. (2019). Spermidine: a physiological autophagy inducer acting as an anti-aging vitamin in humans?. Autophagy, 15(1), 165-168.
[15] Bagherniya, M., et al. (2018). The effect of fasting or calorie restriction on autophagy induction: A review of the literature. Ageing Research Reviews, 47, 183-197.
[16] Liśkiewicz, D., et al. (2021). Upregulation of hepatic autophagy under nutritional ketosis. The Journal of Nutritional Biochemistry, 93, 108620.